تفاوت تغذیه با شیر مادر و تغذیه با شیرخشک

انتخاب شیر خشک به عنوان منبع اصلی تغذیه نوزاد، یکی از بزرگترین تصمیماتی است که والدین باید بگیرند.

کارشناسان بهداشت معتقدند که شیر مادر بهترین انتخاب تغذیه ای برای نوزادان است. البته ممکن است شیردهی برای همه مادران امکان پذیر نباشد. بسیاری از مادران، تصمیم گیری برای تغذیه کودکشان با شیر مادر یا شیر خشک را بر اساس سطح راحتی، سبک زندگی و موقعیت‌های پزشکی خاص انجام می‌دهند.

برای مادرانی که نمی‌توانند شیر بدهند یا تصمیم دارند شیر ندهند، شیر خشک جایگزین سالمی است. شیر خشک مواد مغذی مورد نیاز نوزادان را برای رشد فراهم می‌کند.

برخی از مادران نگران این هستند که اگر شیر ندهند، ممکن است با کودک خود ارتباط برقرار نکنند. اما حقیقت این است که مادران همیشه پیوند خاصی با فرزندان خود ایجاد می‌کنند. البته تغذیه نوزاد – مهم نیست که شیرخشک باشد یا شیرمادر – فرصت خوبی برای تقویت این پیوند است.

تصمیم برای تغذیه کودکتان با شیر مادر یا شیر خشک، یک تصمیم شخصی است. مقایسه کردن مزایا و معایب هر روش می‌تواند به شما کمک کند تا تصمیم بگیرید چه چیزی برای شما و کودکتان بهترین است.

همه چیز درباره شیردهی

تعدادی از سازمان های بهداشتی، از جمله آکادمی اطفال آمریکا (AAP)، انجمن پزشکی آمریکا (AMA) و سازمان بهداشت جهان  (WHO) شیر مادر را به عنوان بهترین انتخاب تغذیه‌ای برای نوزادان توصیه می‌کنند. شیردهی به جلوگیری از ابتلا به عفونت‌ها، جلوگیری از آلرژی و پیشگیری از برخی بیماری‌های مزمن کمک می‌کند.

AAP توصیه می کند که نوزادان در 6 ماه اول زندگی به طور انحصاری با شیر مادر تغذیه شوند. علاوه بر آن، شیر دادن با شیر مادر حداقل تا 12 ماهگی تشویق می‌شود و اگر هم مادر و هم نوزاد مایل باشند، حتی شیردهی طولانی مدت‌تر نیز توصیه می‌شود.

نکات شروع غذای کمکی کودک را بدانید.

در اینجا به برخی از فواید تغذیه با شیرمادر اشاره شده است:

– مبارزه با عفونت‌ها. نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند نسبت به نوزادانی که با شیر خشک تغذیه می شوند، کمتر احتمال دارد مبتلا به انواع عفونت‌ها شود. در دوران شیردهی، آنتی بادی ها و سایر عوامل مبارزه با میکروب از مادر به نوزاد منتقل شده و سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کنند. این اتفاق به کاهش احتمال ابتلای نوزاد به عفونت‌های زیر کمک می کند:

– عفونت‌های گوش

– اسهال

– عفونت های تنفسی

– مننژیت

علاوه‌ براین، تغذیه با شیر مادر ممکن است از نوزادان در برابر موارد زیر محافظت کند:

– آلرژی

– آسم

– دیابت

– چاقی

– سندرم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS)

تغذیه با شیر مادر به ویژه برای نوزادان نارس مفید است.

– سهولت هضم. اجزای شیر مادر – لاکتوز، پروتئین (آب پنیر و کازئین) و چربی – که اغلب “غذای کامل” برای سیستم گوارش کودک انسان می‌باشند، به راحتی توسط معده نوزاد هضم می‌شود.

نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند نسبت به نوزادانی که با شیر خشک تغذیه می‌شوند، در فرآیند هضم مشکل کمتری دارند. شیر مادر راحت‌تر هضم می‌شود و باعث می‌شود نوزاد کمتر به اسهال یا یبوست مبتلا شود.

شیر مادر همچنین به طور طبیعی حاوی بسیاری از ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز یک نوزاد است. نکته قابل توجه این است که شیرمادر فاقد ویتامین  D کافی است.  AAP توصیه می‌کند که تمام نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند، دریافت مکمل‌های ویتامین D را در 2 ماه اول زندگی آغاز کرده و تا زمانی که نوزاد شیر خشک یا شیر غنی‌شده با ویتامین D را به اندازه کافی مصرف کند (پس از 1 سالگی) ادامه یابد.

شیرخشک های تجاری نمی توانند با ترکیب دقیق شیر مادر مطابقت داشته باشند. چرا؟  زیرا شیر مادر یک ماده طبیعی است که توسط بدن مادر برای نوزاد خود ساخته می‌شود، فرآیندی که نمی توان آن را در یک کارخانه تکرار کرد.

– مزه‌های مختلف. مادران شیرده معمولاً به 300 تا 500 کالری اضافی در روز نیاز دارند که باید از طیف گسترده ای از غذاهای متفاوت تأمین شود. این باعث می‌شود که نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند، طعم های متفاوتی را از طریق شیر مادرشان بچشند (بسته به آنچه مادرشان خورده است). با چشیدن طعم‌های متفاوت، شیرخوارانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند، بعدا راحت‌تر غذاهای جامد را می‌پذیرند.

– راحتی. بدون هیچ زحمتی، چه در خانه باشید و چه بیرون از خانه شیر مادر همیشه تازه و در دسترس است.

– نوزادان باهوش‌تر. برخی از مطالعات نشان میدهند که کودکانی که به طور انحصاری با شیر مادر تغذیه می‌شوند، نسبت به کودکانی که از شیر خشک تغذیه می‌کنند، ضریب هوشی بالاتری دارند.

– تماس پوستی. بسیاری از مادران شیرده از تجربه پیوند نزدیک با نوزادان خود لذت می‌برند. تماس پوستی می‌تواند ارتباط عاطفی بین مادر و نوزاد را تقویت کند.

– فواید برای مادران. توانایی مادر برای تغذیه نوزاد می‌تواند به مادر کمک کند تا نسبت به خود در مراقبت از کودک اطمینان داشته باشد. شیردهی همچنین کالری می سوزاند و به کوچک شدن رحم کمک می‌کند، بنابراین مادران شیرده می‌توانند سریع‌تر به شکل و وزن قبل از بارداری برگردند. همچنین، مطالعات نشان می‌دهد که شیردهی به کاهش خطر ابتلا به سرطان سینه، سرطان رحم و تخمدان، فشار خون بالا، دیابت و بیماری های قلبی عروقی کمک می‌کند.

چالش‌های شیردهی

برای برخی از مادران، شیردهی از همان ابتدا آسان است اما برخی دیگر از مادران، مدتی طول می‌کشد تا به شیردهی عادت کنند. مادران و نوزادان به صبر و حوصله زیادی نیاز دارند تا به روال شیردهی عادت کنند.

برخی از چالش‌های شیردهی برای مادران دراین بخش ذکر شده است:

– احساس راحتی شخصی. بسیاری از مادران با شیر دادن احساس ناراحتی می‌کنند. اما با آموزش، حمایت و تمرین مناسب، اکثر مادران بر این مشکل غلبه می‌کنند.

درد سینه‌ها در هفته اول شیردهی (تا 10 روز) طبیعی است و باید کمتر از یک دقیقه با هر بار شیردهی طول بکشد. اما اگر در طول شیردهی درد دارید، یا اگر نوک سینه‌هایتان درد می‌کند بهتر است از مشاور شیردهی یا پزشک خود کمک بگیرید. در بسیاری از مواقع، درد به دلیل شیردهی اشتباه است، اما گاهی اوقات درد می‌تواند به معنای عفونت باشد.

نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند باید بیشتر از نوزادانی که شیر خشک مصرف می‌کنند غذا بخورند، زیرا شیر مادر سریع‌تر از شیر خشک هضم می‌شود. این به این معنی است که باید مادر در هر 2 یا 3 ساعت (شاید بیشتر، شاید کمتر) در چند هفته اول به کودک شیر دهد.

– رژیم غذایی. زنانی که شیر می‌دهند باید از آنچه می‌خورند و می‌نوشند آگاه باشند، زیرا مواد غذایی می‌توانند از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل شوند. درست مانند دوران بارداری، زنان شیرده نباید ماهی‌هایی که مقدار زیادی جیوه دارند مصرف کنند.

اگر مادری الکل بنوشد، مقدار کمی از آن می تواند از طریق شیر مادر به کودک منتقل شود. مادر باید حداقل 2 ساعت بعد از مصرف الکل به کودک خود شیر ندهد تا از انتقال الکل به نوزاد جلوگیری شود. مصرف کافئین نباید بیش از 300 میلی گرم (حدود یک تا سه فنجان قهوه معمولی) در روز باشد زیرا می تواند باعث مشکلاتی مانند بی قراری و تحریک پذیری در برخی از نوزادان شود.

– شرایط پزشکی مادر، داروها و جراحی سینه. شرایط پزشکی مانند اچ‌آی‌وی و ایدز یا مواردی که شامل شیمی‌درمانی یا درمان با داروهای خاص است می‌تواند شیردهی را خطرناک کند. یک زن اگر دچار بیماری خاصی است برای اینکه بداند می‌تواند به کودک خود شیر دهد یا خیر، باید با پزشک یا مشاور شیردهی مشورت کند. مادران باید همیشه در مورد مصرف داروها در دوران شیردهی از جمله داروهای بدون نسخه و داروهای گیاهی با پزشک مشورت کنند.

مادرانی که عمل جراحی سینه انجام داده اند، در صورتی که مجاری شیرشان قطع شده باشد، ممکن است در تامین شیر مورد نیاز کودک خود با مشکل مواجه شوند. در این شرایط، یک زن باید با پزشک خود در مورد نگرانی‌هایش صحبت کند.

همه چیز درباره تغذیه با شیرخشک

شیرخشک های تجاری تهیه شده برای نوزادان جایگزین مغذی شیر مادر بوده و حتی حاوی برخی ویتامین ها و مواد مغذی هستند. نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند هم باید برخی مکمل‌ها را مصرف کنند.

سوالات بیشتر در مورد تغذیه با شیرخشک

علاوه بر نگرانی‌های پزشکی که می‌توانند از شیردهی جلوگیری کنند، برای برخی از زنان، شیردهی ممکن است بسیار سخت یا استرس زا باشد. در اینجا به برخی از دلایل دیگری که موجب می‌شوند مادران شیر خشک را ترجیح دهند، آورده شده است:

– راحتی. هر یک از والدین (یا حتی دیگر مراقبان کودک) می توانند در هر زمانی به کودک شیر بدهند (این موضوع در مورد زنانی که شیر خود را می‌‍دوشند نیز صدق می‌کند).

– زمان و دفعات تغذیه. از آنجایی که شیر خشک دیرتر از شیر مادر هضم می‌شود، نوزادانی که با شیر خشک تغذیه می‌شوند معمولاً کمتر از نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند، نیاز به شیر دارند.

– رژیم غذایی. زنانی که شیر خشک را انتخاب می کنند، نیازی به نگرانی در مورد چیزهایی که می‌خورند یا می‌نوشند ندارند.

چالش‌های تغذیه با شیرخشک

هنگام تصمیم گیری برای تغذیه کودک با شیر خشک، چالش‌هایی وجود دارد که باید در نظر بگیرید:

– کمبود آنتی بادی. هیچ یک از آنتی بادی‌های موجود در شیر مادر، در شیر خشک تولید شده وجود ندارد. بنابراین شیرخشک نمی‌تواند کودک را در برابر بسیاری بیماری‌ها و عفونت‌ها محافظت کند.

– برنامه‌ریزی و سازماندهی. برخلاف شیر مادر – که همیشه در دسترس، نامحدود و با دمای مناسب است – تغذیه با شیر خشک نیاز به برنامه ریزی و سازماندهی دارد تا در زمان نیاز آماده باشد.

مهم است که همیشه لوازم مورد نیاز (مانند شیشه و سرشیشه) را تمیز کرده دردسترس و آماده داشته باشید؛ در غیر این صورت، همیشه نوزادی بسیار گرسنه و بسیار بداخلاق خواهید داشت.

– هزینه. شیرخشک می‌تواند پرهزینه باشد. شیرخشک‌های مخصوص (مانند شیرخشک سویا و شیرخشک ضد حساسیت) نسبت به شیرخشک‌های معمولی هزینه بیشتری دارند.

– امکان ابتلا به نفخ و یبوست. نوزادانی که با شیر خشک تغذیه می شوند ممکن است نفخ بیشتر و حرکات روده سفت تری نسبت به نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می شوند، داشته باشند.

انتخاب کردن

تصمیم گیری در مورد نحوه تغذیه کودک می تواند کار بسیار سختی باشد.

بسیاری از زنان پیش از تولد نوزاد درمورد نحوه تغذیه او تصمیم می‌گیرند. این اصلا ایده مناسبی نیست؛ ابتدا باید صبر کنید تا نوزاد متولد شود و بعد با توجه به شرایط او درمورد تغذیه‌اش تصمیم بگیرید.

در حالی که مزایا و معایب را می سنجید، با پزشک یا مشاور شیردهی خود صحبت کنید. دراین صورت می‌توانید مناسب‌ترین راه را برای خودتان و کودکتان انتخاب کنید.